دسته: حقوق مقدمه انسان از گذشته های دور تا به امروز در پی شناسایی حقوق خویش و در جهت تأمین و تضمین آن، همواره قربانی داده است انسان همان موجودی است که آفرینش وی در زیباترین شکل ممکن صورت پذیرفته و خداوند خود را نسبت به چنین آفرینش تحسین نموده و بر همین اساس جایگاه شایسته و اعمال امروز او مورد تأکید قرار گرفته است و در قرآن آمده است که تنها انسان است که ت
قیمت فایل فقط 2,900 تومان
حقوق زنان در سیره و آموزه های نبوی
مقدمه :
انسان از گذشته های دور تا به امروز در پی شناسایی حقوق خویش و در جهت تأمین و تضمین آن، همواره قربانی داده است انسان همان موجودی است که آفرینش وی در زیباترین شکل ممکن صورت پذیرفته و خداوند خود را نسبت به چنین آفرینش تحسین نموده و بر همین اساس جایگاه شایسته و اعمال امروز او مورد تأکید قرار گرفته است. و در قرآن آمده است که تنها انسان است که تاج کرامت بر سر او نهاده شده است و برای چنین انسانی برخورداری از حقوق ویژه امری طبیعی است و رابطة مستقیمی بین استعدادها و توانایی ها او با دامنة حقوقی وی دارد از نظر قرآن جنسیت مهم نیست آنچه که ملاک برتری است جنسیت نمی باشد بلکه در نزد خداوند تقوا است زن و مرد اگر چه از نظر جنسیت متفاوتند ولی از نظر انسانیت برابر هستند. علت تفاوت حقوق بین زن و مرد نظیر قضاوت، ارث، شهادت، تعده، زوجات، طلاق، ولایت و اموری از این قبیل را باید در تفاوت های وجودی میان زن و مرد جست و جو کرد. از نظر اسلام تفاوت های فراوانی میان زن و مرد از لحاظ جسمی، روانی، احساسی سبب گردیده است اسلام بر پایه فطرت انسانی، حقوق خویش را وضع نموده است با عنایت به این تفاوت های فراوانی میان زن و مرد از لحاظ جسمی، روانی، احساسی سبب گردیده است اسلام بر پایه فطرت انسانی، حقوق خویش را وضع نموده است با عنایت به این تفاوت های حقوقی برای زن و حقوقی برای مرد قائل شده است كه سر جمع برابری و تساوی میان آنها و نفی تبعیض جنسی است.
در این مقاله سعی شده است در مورد حقوق زنان در اسلام و آموزه های نبوی و همچنین در جوامع گذشته وضع و احوال آنان مورد بررسی قرار گیرد نگاه بدبینانه و شیء گونه نسبت به زن در متون منثور و منظوم ما دیده می شود به طور نمونه:
زن از پهلوی چپ شد آفریده كسی از چپ، راستی هرگز ندیده
نظامی
چه خوش گفت شاه جهان كیقبا كـه نفریـن بـد بـر زن نیـك بــاد
سعدی
در سیاستنامه خواجه نظام الملك، ضمن توصیة مردان به بی توجهی نسبت به خواسته یا گفتة زنان می نویسد: «اول مردی كه فرمان زن برد و او را زیان داشت و رنج و مشقت افتاد آدم (ع) بود كه فرمان حوا كرده گندم بخورد تا از بهشتش بیرون كردند». و یا حكیم متأله «ملاصدرا» در كتاب «اسفار اربعه» زنان را در شمار حیوانات به حساب آورده و نمونه های دیگر نیز وجود دارد كه با بیانات خود مقام زن را تنزول داده اند و اهمیت آن را كم به حساب آورده اند و هنوز زنان از حیث برخورداری از بیشتر امكانات نظیر امكان تحصیل و اشتغال در بسیاری از كشورهای جهان در سطحی پایین تر از مردان قرار دارند البته از نظر محققانی نظیر «رابرت بلود» و «دونالدو ولف» سه عامل آموزش و اشتغال و میزان دستمزد تأثیری مستقیم در افزایش قدرت تصمیم گیری زنان دارد.
وضعیت زن در پیش از اسلام:
حقوق و حیات اجتماعی زن در دنیای قدیم
در ایران
زن به شهادت تاریخ، بدترین و شوم ترین و نكبت بارترین دوران حیات اجتماعی خود را در دورة پیش از اسلام گذرانده است و به ندرت به عنوان موجودی انسانی – كه از حیث كرامت و ارزش انسانی با مرد همسنگ باشد مورد توجه قرار گرفته است بلكه غالباً به مثابه موجودی اهریمنی و شیطانی و نجس تلقی می شده است كه پیوسته روح و روان مرد از او در آزار و اذیت بوده است.
زنان در گذشته حتی در جوامع متمدنی چون ایران و روم از بسیاری از حقوق مادی و معنوی اعم از:
حق معامله، حق پیشه، حق مالكیت، حق انتخاب همسر، حق طلاق، حق تحصیل، حق رأی، حق ارث، حق وصیت، حق مهریه و … محروم بوده است. در درخشانترین دورة حیات اجتماعی زن در ایران پیش از اسلام یعنی عصر ساسانی - «زن مطلقاً فرمانبردار مرد بود و شخصیت حقوقی نداشت، پدر و شوهر اختیارات وسیعی در دارایی های او داشتند؛ و آنچه كه از هیاهوی جاهلانه كه اخیراً اعلام كرده اند از بدیهیات تمدن ساسانی است نكاح با محارم و زناشویی در میان اقادب درجة اول حتماً معمول بوده است و احكام عجیب دیگری هم داشتند كه وقتی پسری به سن رشد بلوغ می رسیده پدر یكی از زنان خود را به عقد زناشویی او در می آورده است».
دكتر كریستین سن نیز در كتاب ایران در زمان ساسانیان با تشریح وضعیت دهشتناك زندگی زن در جامعة ساسانی می نویسد: «در ایران عصر زردتشتی، ازدواج با محارم و نزدیكان، نه تنها مقدس بوده بلكه گناهان كبیره را محو می كرده است».
در سروده های قدیمی و مذهبی ایرانیان دربارة تحقیقات و پستی زن آمده است: «پدران از خدا مسألت نمی كنند كه دختری به ایشان روزی كند و فرشتگان دختران را از نعمت هایی كه خدا به آدمی می بخشیده به شمار نمی آوردند».
در دورة ساسانی شوهر كردن برای زن به معنای درآمدن از سالاری پدر یا برادر و رفتن به سالاری شوهر یا پدر او بوده است.
به طور كلی در ایران عصر ساسانی، موقعیت و جایگاه زن نسبت به ممالك دیگر دنیای آن روز تا حدودی بهتر بوده است و عمدة محدودیت ها و محرومیت ها ریشة مذهبی داشته است به طوری كه یك مؤمن آیین زردتشت- به تبعیت از آموزه های فقهی این مذهب- زن (حائض) را ذاتاً «نجس» تلقی می كرده تا جایی كه از نظر او روح و حتی نگاه و نفس زن حائض از این حكم مستثنی نبوده است و چنین زنی در آیین زردتشت باید خود را از دیگران دور نگاه می داشت و از كارهای روزمره در نه شبانه روز دست می كشید و همچنین جامة خود را در مدت یاد شده به طور مرتب تعویض می كرد كه این به این معنا بود كه زن باید تقریباً یك سوم از دوران جوانی خود از حیات اجتماعی محروم می ماند و به طور مجرّد زندگی می كرد و در مورد زایمان نیز این مورد صدق می كرد و در نتیجه زمینة انزوای اجتماعی زن را فراهم می ساخت.
رفتار و كرداری كه در مورد زن در جوامع و ممالك مختلف در قدیم وضع بود
ایتالیا: زن حیوان پلید و نجسی است؛ نه روح دارد و نه ابدیت، اما بر بندگی و خدمتگزاری بر مرد واجب است.
یونان: پدری كه پسر نداشت و دارای چند دختر بود می توانست برای یكی از دختران خود شوهری انتخاب كند و او را به جای پسر، وارث خود قرار دهد و هر گاه دختری شوهر می كرد از میراث پدر مرحوم می شد و در سهم الارث احتمالی شوهر هم هیچ گونه اختیاری نداشت.
هند: در قدیم مرگ شوهر، هنگامة مرگ ؟؟؟ زن نیز فرا می رسید بدین گونه كه پس از مرگ شوهر، زن را هم داخل آتشی كه جسد مرد در آن می سوخت پرت می كردند و از او می خواستند با این فداكاری و وفاداری خود، روح شوهرش را شاد كند.
چین: خانواده های چین چنان نسبت به فرزندان دختر خویش بی اعتنا بودند كه برای پراكندن آنها از سر خود، در فرستادن آنها به حرمسرای خاقان با یكدیگر رقابت می كردند.
در كشورهای دیگر نیز همچنین اعمال و كردارهایی در مورد زنان وجود دارد كه به اختصار نمی توانیم همسری آنها را بیان كنیم.
$ وضعیت و حقوق زنان در جامعة عرب
در جامعه عرب برای زن نه استقلالی در زندگی قایل بودن و نه حرمت و شرافتی؛ زنان در عرب ارث نمی بردند و تعداد زوجات آن هم بدون حدی معین، جایز بود همچنان كه در یهود نیز چنین بود و در مسئلة طلاق برای زن اختیاری نبود و دختران را زنده به گور می كردن اولین قبیله ای كه چنین كار را كرد قبیله بنوتمیم بود و به خاطر پیشمادی بود كه در آن قبیله رخ داد و آن این بود كه با نعمان بن متند جنگ كردند و عده ای از دخترانشان اسیر شدند و از شدت خشم تصمیم گرفتند دختران خود را خود به قتل برسانند و زنده دفن كنند و این رسم ناپسند در میان قبایل عرب به تدریج معمول گردید و عرب هرگاه دختری برایش متولد می شد به فال بد گرفته و داشتن چنین فرزندی را ننگ می دانست برخی خانواده های عرب در امر ازدواج به زنان و مخصوصاً دختران خود استقلال داده بودن رفتاری كه عرب در آن زمان با زنان داشت تركیبی است از رفتار اقوام متمدن و رفتار اقوام متوحش، ندادن استقلال به زنان در حقوق و شركت ندادن آنان در امور اجتماعی از قبیل حكومت و جنگ و مسئله ازدواج و اختیار دادن امر ازدواج به زنان اشراف را از ایران و روم گرفته بودند و كشتن آنان و زنده به گور كردن و شكنجه دادن را از اقوام وحشی اقتباس كرده بودند پس محرومیت زنان عرب از مزایای زندگی هستند به تقدیس و پرستش رئیس خانه نبود بلكه از باب غلبه قوی و استخدام ضعیف بود و زنان محرومیت و نیز سختی هایی كه در این جوامع داشتند در دل و فكر آنان ضعفی ایجاد كرد و این ضعف فكری اوهام و خرافات عجیب و غریبی در مورد حوادث و وقایع مختلف در آنان پدید آورد كه كتب تاریخی این خرافات و اوهام را ضبط كرده است و این خلاصه ای بود از احوال زن در مجتمع انسانی در ادوار مختلف قبل از اسلام و در عصر ظهور اسلام.
نتایجی كه در بالا اقتباس می شود:
اول اینكه: بشر در آن دوران دربارة زن دو تفكر داشت: یكی اینكه زن را انسانی را در سطح حیوانات بی زبان می دانست و دیگر اینكه او را انسانی پست و ضعیف در انسانیت می پنداشت انسانی كه مردان، یعنی انسان های كامل در صورت آزادی او از شر و فسادش ایمن نیستند و به همین جهت باید همیشه در قید تبعیت مردان بماند و مردان اجازه ندهند كه زنان آزادی در زندگی خود كسب كنند. نظریة اول با سیره اقوام وحشی و نظریة دوم با روش اقوام متمدن آن روز مناسب تر است.
دوم اینكه: بشر قبل از اسلام نسبت به زن از نظر وضع اجتماعی نیز دو نوع طرز تفكر داشت بعضی جوامع زن را خارج از افراد اجتماع انسانی می دانستند و بعضی دیگر معتقد است زن مانند اسیری است كه به بردگی گرفته می شود و از نیروی كار و استفاده می كردند.
سوم اینكه: محرومیت زن در این جامعه همه جانبه بود و زن را از تمامی حقوقی كه ممكن بود از آن بهره مند شوند محروم می دانستند.
چهارم اینكه: اساس رفتار مردان بر زنان عبارت بود از غلبه قوی بر ضعیف و هر معامله ای كه با زنان می كردند بر اساس استخدام و بهره كشی آنان بود و این روش امت های غیر متمدن بود و امت های متمدن این تفكر را داشتند كه زن انسانی است ضعیف الخلقه كه توانایی آن را ندارند كه در امور خود مستقل شود.
جهت دریافت فایل حقوق زنان در سیره و آموزه های نبوی لطفا آن را خریداری نمایید
قیمت فایل فقط 2,900 تومان
برچسب ها : حقوق زنان در سیره و آموزه های نبوی , حقوق زنان , حقوق زنان در سیره , آموزه های نبوی , دانلود حقوق زنان در سیره و آموزه های نبوی , پروژه دانشجویی , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , دانلود پروژه